Pompy perystaltyczne (wężowe)
Data: 2025-02-19 17:45
Pompy perystaltyczne – zasada działania, zastosowanie i zalety
Co to jest pompa perystaltyczna?
Pompy perystaltyczne to specjalistyczne urządzenia wyporowe wykorzystywane w wielu gałęziach przemysłu. Ich unikalna konstrukcja sprawia, że świetnie sprawdzają się w wymagających aplikacjach, gdzie inne technologie zawodzą.
Kluczowym elementem pompy perystaltycznej jest elastyczny wąż (zwany też jelitem), który jest jedyną częścią mającą kontakt z pompowanym medium. Dzięki temu pompy te są idealne do przetłaczania agresywnych chemikaliów, ściernych zawiesin oraz cieczy wymagających sterylności.
Jak działa pompa perystaltyczna?
Zasada działania pompy perystaltycznej opiera się na cyklicznym ściskaniu węża przez obracające się rolki lub ślizgi zamontowane na rotorze. Proces ten przebiega w kilku etapach:
- Ściśnięcie węża – rolka dociska elastyczny przewód, tworząc zamkniętą przestrzeń dla cieczy.
- Przemieszczanie medium – wraz z ruchem rotora, punkt ścisku przesuwa się, powodując przepływ cieczy w kierunku wylotu.
- Zasysanie medium – po zwolnieniu nacisku wąż powraca do pierwotnego kształtu, generując podciśnienie i zasysając nową porcję cieczy.
Pompy perystaltyczne nie wymagają uszczelnień mechanicznych ani zaworów, co minimalizuje ryzyko przecieków i awarii.
Rodzaje pomp perystaltycznych
Pompy perystaltyczne dzielą się na kilka typów, w zależności od zastosowania i konstrukcji:
- Pompy wężowe (ciśnieniowe) – przeznaczone do ciężkich zastosowań przemysłowych, takich jak przemysł chemiczny, górnictwo czy uzdatnianie wody. Charakteryzują się solidną konstrukcją i grubszym, odpornym na ścieranie wężem. W zależności od modelu mogą wykorzystywać rolki lub stałe elementy ślizgowe. W przypadku pomp pracujących na wysokim ciśnieniu stosuje się zalewanie komory pompy płynem smarująco-chłodzącym, co zmniejsza tarcie, wydłuża żywotność węża i pozwala osiągać wyższe ciśnienia, nawet do 16 barów (np. pompy Bredel, Ponndorf).
- Pompy laboratoryjne (niskociśnieniowe) – stosowane w precyzyjnym dozowaniu niewielkich ilości cieczy, np. w laboratoriach i przemyśle farmaceutycznym.
- Pompy procesowe (średniociśnieniowe) – wykorzystywane w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i chemicznym. Oferują dobrą wydajność przy zachowaniu wysokiej odporności na zmienne warunki pracy.
Zalety pomp perystaltycznych
Pompy perystaltyczne wyróżniają się wieloma korzyściami, które sprawiają, że są niezastąpione w określonych aplikacjach:
- Wszechstronność – mogą pompować ciecze o różnej lepkości, substancje agresywne chemicznie i zawiesiny ścierne.
- Samozasysanie – zdolność zasysania cieczy z głębokości nawet 9 metrów bez potrzeby zalewania pompy.
- Bezuszczelnieniowa konstrukcja – jedyną zużywającą się częścią jest wąż, co znacząco obniża koszty eksploatacji.
- Delikatne przetłaczanie – brak intensywnych sił ścinających pozwala na transport wrażliwych substancji, np. emulsji i żeli kosmetycznych.
- Możliwość pracy na sucho – pompa nie ulega uszkodzeniu przy chwilowym braku medium w układzie.
- Odporność na ścieranie i korozję – dostępne są węże z materiałów odpornych na działanie chemikaliów i ściernych zawiesin.
- Precyzyjne dozowanie – powtarzalność przepompowywanej objętości na poziomie ±1%.
Wady pomp perystaltycznych
Pomimo licznych zalet, pompy perystaltyczne mają również pewne ograniczenia:
- Pulsacja przepływu – zjawisko to można redukować za pomocą tłumików pulsacji.
- Skrócona żywotność węży w wysokich temperaturach – powyżej 80°C zużycie materiału znacznie wzrasta.
- Większy rozmiar i ciężar – w porównaniu do innych pomp wyporowych.
- Wysokie koszty eksploatacji przy nieprawidłowym doborze – zbyt duża prędkość obrotowa może powodować częste zużycie węża.
Zastosowanie pomp perystaltycznych
Pompy perystaltyczne znajdują zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu:
- Przemysł farmaceutyczny – dozowanie chemikaliów, szczepionek, osocza, antybiotyków, syropów.
- Przemysł kosmetyczny – transport żeli, kremów, szamponów, emulsji.
- Przemysł spożywczy – pompowanie mleka, jogurtów, przetworów owocowych, sosów, zup.
- Oczyszczanie ścieków i uzdatnianie wody – przetłaczanie osadów, ścieków,szlamów,polimerów, podchlorynu sodu, chlorków żelazowych.
- Przemysł chemiczny – transport farb, lakierów, detergentów, żywic, korozyjnych chemikaliów.
- Przemysł wydobywczy – pompowanie mleka wapiennego i zawiesin ściernych.
- Strefy zagrożone wybuchem – pompy mogą być stosowane w środowiskach ATEX.
Podsumowanie
Pompy perystaltyczne to niezawodne urządzenia, które sprawdzają się w trudnych warunkach przemysłowych. Ich prosta konstrukcja, wysoka odporność chemiczna i precyzja dozowania sprawiają, że są chętnie wybierane do aplikacji, gdzie inne technologie pompowe zawodzą.
Przykładowe modele używanych pomp perystaltycznych dostępne w naszym sklepie: